Dr hab. Katarzyna Siewko: Jeszcze nikt nie potrafi wyleczyć cukrzycy typu 1. Ale na szczęście umiemy ją kontrolować
Rozmowa z dr hab. n. med. Katarzyna Siewko, specjalistą endokrynologii, diabetologii, chorób wewnętrznych i medycyny nuklearnej, UMB.
Za nami konferencja, zorganizowana na UMB – Podlaskie Dni Endokrynologiczno-Diabetologiczne. Dlaczego tak często lekarze, naukowcy łączą te dwie dziedziny?
Dr hab. n. med. Katarzyna Siewko, specjalista endokrynologii, diabetologii, chorób wewnętrznych i medycyny nuklearnej, UMB: To fakt – łączymy. Nawet nasza Klinika w UMB to Klinika Endokrynologii, Diabetologii i Chorób Wewnętrznych. Zajmujemy się w niej zarówno schorzeniami dotyczącymi problemów endokrynologicznych, jak i diabetologicznych. Większość z nas tu pracujących ma również specjalizację z obu dziedzin. Endokrynologia i diabetologia to dziedziny przeplatające się ze sobą, a powikłaniem wielu schorzeń endokrynologicznych są zaburzenia węglowodanowe począwszy od stanów przedcukrzycowych po pełnoobjawową cukrzycę
To ciekawe! Czy chorzy też często zapadają na obie choroby?
To się zdarza, ale nie jest regułą. To połączenie wynika bardziej z tego, że w większości krajów zachodnich nie ma oddzielnej specjalizacji z diabetologii. Tam endokrynologia łączy ze sobą zarówno diabetologię, jak i endokrynologię. Poza tym szeroko rozumiane zaburzenia gospodarki węglowodanowej często współistnieją z innymi chorobami endokrynologicznymi, łącząc endokrynopatie razem w określone zespoły zaburzeń wielohormonalnych.
Choroby tarczycy i cukrzyca są nazywane chorobami cywilizacyjnymi. Zapadamy na nie bardzo często. Ale też, bywa, że pacjenci je bagatelizują.
Może nie tyle bagatelizują, co nie zauważają, że chorują. Początkowo objawy są na tyle skąpe, że mogą być niezauważane, czy zwyczajnie przeoczane przez pacjentów przez długi okres czasu. Pacjent zgłasza się więc do lekarza, gdy objawy stają się uporczywe. A wtedy choroba często jest już w pełni rozwinięta.
Proszę więc doradzić, na co zwracać uwagę, by nie przegapić początków cukrzycy i początków choroby tarczycy.
O cukrzycy mogą świadczyć objawy takie jak stopniowa utrata masy ciała, wzmożone pragnienie, częste oddawania moczu, czyli polidypsja, poliuria i polifagia. Do typowych objawów niedoczynności tarczycy należą osłabienie, senność, zmęczenie, sucha skóra czy wypadanie włosów, natomiast w nadczynności tarczycy pacjenci skarżą się na chudnięcie, kołatanie serca i wzmożoną potliwość. Te wszystkie objawy przez długi czas mogą pozostawać niezauważone. Ale w obecnych czasach, kiedy mamy różnego rodzaju badania przesiewowe, to warto w nich brać udział. To na przykład różnego rodzaju badania „40plus”, „50plus” etc, dzięki którym pacjenci o wielu chorobach dowiadują się dużo wcześniej niż zauważą objawy. Teraz kiedy wszyscy jesteśmy zabiegani, zapracowani, zmęczenie zrzucamy głównie na tryb życia, który prowadzimy. A właśnie zmęczeniem bardzo często maskowana jest zarówno choroba tarczycy jak i cukrzyca.
Dlaczego to są groźne choroby?
Dlatego, że nieleczona cukrzyca prowadzi w konsekwencji do uszkodzenia naczyń, uszkodzenia nerwów, przez co dochodzi do poważnych powikłań takich jak zawały, udary, upośledzenie funkcji nerek, upośledzenie widzenia aż do utraty wzroku. Bardzo często pacjenci po raz pierwszy trafiając do szpitala z zawałem serca czy udarem mózgu dopiero się dowiadują, że mają cukrzycę.
Wróćmy do konferencji. Co się działo?
Poziom konferencji był bardzo wysoki. Prezentowali się na tym spotkaniu najwięksi znawcy różnych tematów endokrynologicznych i diabetologicznych z całej Polski. Rozmawialiśmy, począwszy od części endokrynologicznej, czyli schorzeń przysadki, tarczycy, szeroko pojmowanej choroby otyłościowej, po cukrzycę. Omawialiśmy aktualne rekomendacje oraz najnowsze metody kontroli i terapii.
Proszę opowiedzieć o tych nowych sposobach leczenia. Na jakie działania mogą dziś liczyć pacjenci?
Cukrzycy typu 1, niestety, jeszcze nikt nie umie wyleczyć. Posiadamy natomiast fantastyczne możliwości jej kontroli, a przez to możliwości lepszego uzyskania prawidłowych wartości glikemii. Są to systemy ciągłego monitorowania glikemii, dzięki którym pacjent ma w każdej chwili możliwość sprawdzenia, jakie ma stężenie cukru we krwi. Jest to bardzo istotne, aby mógł jak najszybciej zareagować w przypadku zarówno hipoglikemii jak i hiperglikemii. Bo tak naprawdę to właśnie nieprawidłowa glikemia wpływa na rozwój powikłań i przyczynia się do ich postępu. Sposoby ciągłego monitorowania glikemii służą więc temu, żeby precyzyjniej ją kontrolować, a przez to łatwiej i bardziej komfortowo i dłużej żyć z tą chorobą .
Mówi się dużo o profilaktyce, jeśli chodzi o cukrzycę. Czy można również zapobiegać chorobom tarczycy?
Nie do końca. Nie istnieją udowodnione metody zapobiegania chorobom tarczycy. Najlepszym sposobem zapobiegania jest systematyczna profilaktyka polegająca na okresowej kontroli zarówno hormonów tarczycy, jak i wykonywaniu badania obrazowego gruczołu tarczowego, czyli usg tarczycy.
